Ambliyopi, halk arasında göz tembelliği olarak bilinen hastalık, bir yapısal bozukluk bulunmamasına rağmen erken çocukluk döneminde görme duyusunun normal gelişiminin engellenmesi sonucunda bir gözde, nadiren de her iki gözde ortaya çıkan görme azlığıdır. Çocukluk çağında fark edilip tedavi edilemeyen göz tembelliği, erişkin dönemde artık tedavisi mümkün olmayan kalıcı görme azlığı ve üç boyutlu görme yeteneğinin kaybı ile sonuçlanır.
EN SIK GÖZ TEMBELLİĞİ NEDENLERİ NELERDİR ?
Hipermetropi, astigmatizma gibi kırma kusurları, şaşılık, göz kapak düşüklüğü, katarakt ve korneadaki lekelerdir.
HASTALIĞI AİLE FARK EDEMEYEBİLİR?
Göz tembelliğinin ebeveynler tarafından tespit edilebilmesi oldukça güçtür. Özellikle kırma kusuruna bağlı bir göz tembelliğinde kayma yok ise aile durumu fark edemeyebilir. Keza çocuklar, tembellik çoğu zaman bir gözlerinde olduğundan ve diğer gözleri de iyi gördüğünden görme azlığından yakınmazlar.
TÜM BEBEKLER MUTLAKA GÖZ MUAYENESİNDEN GEÇMELİ
Erken yaşta uzman göz doktoru tarafından çocukların kontrol edilmesi ve ebeveynlerin çocuklarının rutin göz muayenelerini aksatmaması gerekir. Tüm bebekler yenidoğan döneminde bir göz muayenesi olmalıdır. Bu ilk muayeneyi takiben tüm çocuklara şikayeti olmazsa bile doktorun önereceği şekilde 1-2 yıllık aralıklarla göz muayenesi yapılmalıdır.
SOSYAL VE ZİHİNSEL GELİŞİMDE ETKİLİ
Görme bozukluğu çocukta vücut ve denge gelişiminin yanı sıra algılama, iletişim becerileri ve sosyal gelişimi de olumsuz yönde etkileyebilecek çok ciddi bir durumdur. Bunun için çocuğa periyodik olarak göz muayenesi yapılmalıdır.
ERKEN TANI VE TEDAVİ NİYE ÖNEMLİ ?
Görsel sistemin gelişimi erken çocukluk döneminde özellikle ilk 2 yılda çok hızlıdır ve bu gelişim 9-10 yaşına kadar devam eder. Normal bir görsel gelişim için bu süreçteki çocuklarda her iki gözde de görmenin eşit ve iyi olması gerekir. Bu süreçteki bir çocukta normal görsel gelişimi bozacak her türlü durum göz tembelliği ile sonuçlanacaktır. Bu nedenle göz tembelliğinin erken tanısı ve tedavisi çok önemlidir.
TEDAVİ SÜRECİ
Öncelikle tembelliğe yol açan nedenin ortadan kaldırılmasıdır. Kapak düşüklüğü, katarakt gibi durumlar gerekli girişimlerle en kısa zamanda düzeltilmeli, kırma kusurları için hemen uygun gözlük ya da bazı durumlarda kontakt lens verilmelidir. Her iki göz arasındaki görme düzeyi farkına bağlı olarak, iyi gören göze belirli sürelerle kapama yapılarak çocuğun tembel gözünü kullanmaya zorlanması hedeflenir. Kapama süresi ve kapama süresinin ne kadar devam edileceği çocuğun yaşı ve tembelliğin derinliğine göre hekim tarafından belirlenir. Tedavide daha erken ve ileri yaşlarda olmak üzere; CAM tedavisi, görsel terapi uygulamaları gibi birtakım alternatif yöntemler olmasına rağmen hala en etkili yöntem kapamadır.
